New Zealand ưu ái học sinh Việt Nam, vì sao?
Đầu tháng 12 vừa qua, Ding Ran, nhân viên văn phòng ở Bắc Kinh (Trung Quốc), lên kế hoạch du lịch nước ngoài cùng bạn trai. Cô mở phần mềm du lịch, kiểm tra vé máy bay từ Bắc Kinh đi Seoul (Hàn Quốc) nhận được báo giá khứ hồi là 4.359 nhân dân tệ (15,2 triệu đồng)."Vé máy bay quá đắt, tôi không đủ tiền mua nên không đi nữa", Ran chia sẻ câu chuyện của mình, để lại loạt bình luận trên các nền tảng mạng xã hội. Ngày hôm sau, cô kiểm tra lại thấy vé máy bay đã giảm còn khoảng 3.000 nhân dân tệ (10,5 triệu đồng).Ran không chắc các bình luận có tác động hay chỉ là trùng hợp. Cô cũng không hiểu cách thuật toán hoạt động như thế nào nhưng những gì cô làm đang được nhiều người dùng internet Trung Quốc áp dụng. Họ gọi đây là "thuần hóa ngược thuật toán".Trên các hội nhóm, mạng xã hội Trung Quốc, nhiều người đang chia sẻ những trải nghiệm kỳ lạ về việc bị dữ liệu lớn chèn ép. Một cư dân mạng cho biết khi đặt phòng khách sạn trong chuyến công tác, báo giá của anh luôn cao hơn đồng nghiệp 50 nhân dân tệ (175.000 đồng) với cùng loại phòng, cùng thời gian.Người khác cho biết với cùng ứng dụng gọi xe, cùng địa điểm, cùng thời gian, loại xe, báo giá của mỗi người cũng sẽ khác nhau, chênh lệch có lúc lên đến 10 nhân dân tệ (35.000 đồng).Người dùng sau đó phát hiện ra giá trên các ứng dụng sẽ phụ thuộc nhiều vào thói quen chi tiêu, thu nhập, nghề nghiệp của từng người thay vì một giá niêm yết như nhau. Điều này đã thổi bùng nhiều tranh cãi trong cộng đồng.Giáo sư Chen Bing tại Trường Luật - Đại học Nankai nói với Sina, việc "khai thác" dữ liệu lớn có thể thấy ngay trong việc chênh lệch giá sản phẩm. Với cùng mặt hàng, chất lượng, các nhà cung cấp dịch vụ thường đưa ra mức giá khác nhau cho từng nhóm khách hàng. Ông Bing dẫn một vụ kiện thực tế diễn ra từ năm 2021. Nguyên đơn là Hu Moumou kiện một công ty du lịch lên tòa cấp thành phố Thiệu Hưng, tỉnh Chiết Giang. Người kiện cho rằng giá phòng khách sạn anh đặt qua ứng dụng của công ty cao hơn nhiều so với giá thực tế. Khách hàng cáo buộc nền tảng đã dựa vào dữ liệu, đẩy giá sản phẩm lên cao, cấu thành hành vi lừa đảo. Tòa án sau đó kết luận công ty đã khiến khách hàng hiểu sai về các quảng cáo, giá ưu đãi, buộc bồi thường.Tháng 11 vừa qua, cơ quan chức năng Trung Quốc đã yêu cầu các nền tảng phải chấn chỉnh lại thuật toán, cấm hành vi dùng dữ liệu lớn để chèn ép người dùng. Thông báo nêu rõ việc cấm lợi dụng độ tuổi, nghề nghiệp, mức chi tiêu và các đặc điểm khác để định giá khác nhau cho cùng một mặt hàng, áp mã ưu đãi.Để chống lại sự kiểm soát của dữ liệu lớn, người dùng Trung Quốc đang khởi xướng phong trào "giết chết" thuật toán. Ngoài việc liên tục để lại các nội dung gây nhiễu về giá như Ding Ran làm, nhiều người thậm chí tải ứng dụng về, đăng ký thành viên mới dùng, sau đó xóa ứng dụng rồi tải lại. Việc này không chỉ ngăn chặn các nền tảng thu thập quá nhiều dữ liệu mà còn giúp họ nhận được nhiều ưu đãi.Cộng đồng mạng Trung Quốc chỉ ra các bằng chứng cho thấy người dùng mới luôn nhận được nhiều ưu đãi, khuyến mãi hơn khách hàng mua gói thành viên. Do đó họ tìm nhiều cách để "giết chết" dữ liệu lớn bằng cách liên tục xóa ứng dụng, rồi tải lại khi cần. Các dịch vụ làm giả số điện thoại để đăng ký tài khoản cũng đặc biệt hút khách.Tuy nhiên phong trào "thuần hóa thuật toán" có thể chỉ khả dụng với những mô hình đơn giản. Giáo sư Chen Bing cho rằng các thuật toán AI được các nền tảng dùng ngày nay khác nhiều với truyền thống. "Thuật toán truyền thống là các chương trình cài sẵn với kết quả có thể dự đoán được, trong khi các mô hình AI ngày nay đã nâng cấp lên khả năng tự học và kết quả đầu ra luôn khó dự đoán, rủi ro là không thể tránh khỏi", ông Bing nói.Theo giáo sư, hệ thống dùng dữ liệu lớn để tạo ra chân dung hoàn thiện về người dùng. Việc "thuần hóa ngược" có thể giúp giảm giá trong giai đoạn đầu, nhưng các thuật toán tiếp theo sẽ xác định dựa trên số lượng đơn hàng, thói quen mua sắm, dịch vụ liên quan... khiến thuật toán trở nên thông minh hơn. Cuối cùng giá vẫn sẽ tăng. Ngay cả các cơ quan thực thi pháp luật cũng khó xác định được tính minh bạch đằng sau những con số.Việc "thuần hóa thuật toán" về lâu dài chỉ có thể thực hiện thông qua luật chống cạnh tranh. Hoạt động của thuật toán phải tuân theo các giá trị công bằng và hợp lý. Giáo sư Bing cho rằng các công ty internet phải thường xuyên sửa đổi và cơ quan quản lý phải điều chỉnh luật để khiến thuật toán trở nên chuẩn mực, minh bạch hơn.Top 7 phương pháp trị sẹo rỗ hiệu quả đang được áp dụng phổ biến
Tại vòng loại thứ 3 World Cup 2026 khu vực châu Á, đội tuyển Indonesia hiện có 6 điểm tại bảng C, ngang với các đội Ả Rập Xê Út, Bahrain và Trung Quốc, chỉ kém đội nhì bảng là Úc 1 điểm. Indonesia đứng trước cơ hội lớn để giành quyền lọt vào vòng chung kết (VCK) World Cup, nếu họ xếp trên 2 đại gia của bóng đá châu Á gồm Úc và Ả Rập Xê Út để chiếm vị trí nhì bảng đấu này khi kết thúc vòng loại thứ 3. Thành tích hiện có của đội bóng xứ sở vạn đảo đến từ việc họ sở hữu dàn cầu thủ nhập tịch gốc châu Âu (đặc biệt là số cầu thủ sinh ra tại Hà Lan) đông đảo. Với dàn cầu thủ này, Indonesia thậm chí còn gây bất ngờ lớn khi đánh bại Ả Rập Xê Út 2-0, cầm hòa 0-0 với Úc hồi năm ngoái.Ngược lại, đội tuyển U.20 Indonesia lại bị loại rất sớm, chỉ sau 2 trận thua tại vòng đấu bảng giải U.20 châu Á 2025. Giấc mơ giành quyền vào VCK World Cup U.20 trong năm nay của đội bóng trẻ xứ sở vạn đảo cũng chính thức tan thành mây khói sau thất bại này của đội tuyển U.20 Indonesia.Khác biệt nằm ở chỗ, U.20 Indonesia tại giải U.20 châu Á không có cầu thủ nhập tịch. Khi không có cầu thủ gốc nước ngoài trong đội hình, bóng đá xứ sở vạn đảo trở về đúng với trình độ… Đông Nam Á.Đây là thực tế được tờ Suara của Indonesia thốt lên: "U.20 Indonesia nhận những thất bại không thể cứu vãn trước các đội Iran và Uzbekistan. Những thất bại này phản ánh các đại diện của bóng đá Đông Nam Á, trong đó có bóng đá Indonesia vẫn còn khá lạc hậu so với nhóm các đội có trình độ hàng đầu châu Á".Tờ báo này cũng kêu gọi các nền bóng đá ở Đông Nam Á nên có những thay đổi để cải thiện thật nhanh chất lượng, tiến tới việc rút ngắn khoảng cách với các nền bóng đá hàng đầu ở châu lục. Trong số những giải pháp được đề cập, việc sử dụng cầu thủ nhập tịch chỉ là giải pháp nhất thời, không mang tính lâu dài. Vì như đã thấy, mỗi khi không có cầu thủ nhập tịch trong đội hình, bóng đá Indonesia thay đổi đến chóng mặt, gần như trở lại với vạch xuất phát. Giải pháp tối ưu được truyền thông Indonesia đưa ra, đó là tận dụng sự có mặt của cầu thủ nhập tịch để kích thích tính cạnh tranh ở các cầu thủ trong nước, buộc cầu thủ nội cũng phải nỗ lực để nâng chất chính mình. Một khi cầu thủ nội được nâng chất, đến lúc cầu thủ nhập tịch rút đi, cũng là thời điểm mà các cầu thủ thuần nội có thể tự đảm đương vai trò ở các giải quốc tế, tự thân giúp nền bóng đá nước nhà đạt đến chất lượng mới, ngay cả khi không có cầu thủ nhập tịch. Đây cũng là kinh nghiệm nói chung dành cho các nền bóng đá ở Đông Nam Á, Điều mấu chốt để cải thiện chất lượng cầu thủ vẫn là làm tốt khâu đào tạo trẻ. Cầu thủ nhập tịch là chất xúc tác để giúp các cầu thủ nội có động lực cạnh tranh, có định hướng để phấn đấu, chứ cầu thủ nhập tịch không phải là giải pháp lâu dài. Việc đội tuyển U.20 Indonesia được trả lại đúng với trình độ Đông Nam Á khi không có cầu thủ nhập tịch cũng phản ánh cuộc đua đến tấm HCV nội dung bóng đá nam SEA Games 33, sẽ rất sòng phẳng. Khi đó, không có chuyện đội bóng đá nam Indonesia tại SEA Games sẽ mạnh vượt trội so với phần còn lại, vì đội bóng đá nam xứ sở vạn đảo dự đại hội thể thao Đông Nam Á cũng không sử dụng cầu thủ nhập tịch làm nòng cốt.
Con nước rong thương nhớ
Dọc đường Trần Quý (Q.11), gần chợ Thiếc - khu vực tập trung người Hoa sinh sống xuất hiện nhiều điểm bán lá bưởi, lá trắc bách diệp (trắc bá diệp, cây thuộc bài) vào dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ. Những cành lá bưởi xanh non mơn mở, tươi rói dài khoảng 30 cm được bán với giá từ 10.000 - 12.000 đồng. Cành trắc bách diệp có giá khoảng 30.000 - 40.000 đồng. Ngoài ra, một số tiệm còn bán cây trắc bách diệp trồng trong chậu nhỏ phục vụ cộng đồng người Hoa ở khu vực này. Bà Tư (50 tuổi, ở Q.11) - tiểu thương bán trái cây cạnh chợ Thiếc cho biết vào các ngày rằm, mùng 1 trong năm, lá bưởi cũng được bày bán nhưng đến tết thì giá đắt hơn và khách hàng mua nhiều hơn. "Lá bưởi được người Hoa, đặc biệt là người Hoa Quảng Đông mua về để nấu nước lau bàn thờ giúp sạch sẽ hơn. Ngoài ra còn có quan niệm lá bưởi giúp loại bỏ những xui xẻo, thanh lọc không khí trong nhà. Lá trắc bách diệp thì được cắm thêm vào bình bông chưng lên bàn thờ để cầu may mắn, rước tài lộc vào nhà trong năm mới", bà Tư nói.Hơn 20 năm buôn bán ở chợ Thiếc, mỗi dịp tết, cứ đến khoảng ngày 15 tháng chạp thì bà Tư nhập thêm số lượng nhiều 2 loại lá này về bán. Sau ngày 20 tháng chạp, khi người dân bắt đầu dọn dẹp bàn thờ, nhà cửa đón tết thì mặt hàng này đắt khách hơn. Những ngày này, mỗi ngày, bà Tư bán được vài trăm cành lá bưởi và trắc bách diệp. "Người Hoa như tôi cuối năm dọn nhà nhất định phải có lá bưởi. Không chỉ dùng để lau bàn thờ mà còn dùng nấu nước tắm. Quan niệm của chúng tôi là lá bưởi có thể tẩy rửa những thứ không sạch sẽ, xua đuổi xui rủi trong năm cũ, đón năm mới may mắn, bình an", bà Lý Hoa (60 tuổi), khách mua lá chia sẻ, sáng 18.1. Cũng trên đường Trần Quý, cách tiệm của bà Tư vài mét là tiệm của bà Hạnh (72 tuổi) cũng bày bán 2 loại lá này. Ngoài ra, bà còn nhập cả trăm chậu trắc bách diệp lớn, nhỏ bán thêm. Bà chia sẻ, trắc bách diệp cũng là một vị thuốc trong Đông y, được nhiều người chưng làm cảnh trong nhà. Dịp tết, người Hoa không chỉ mua lá cây này chưng mà còn ngắt từng lá nhỏ, bỏ trong bao lì xì đặt lên bàn thờ. Bà Hạnh nhập cây trắc bách diệp từ làng hoa Sa Đéc (Đồng Tháp), bán với giá 80.000 đồng/chậu nhỏ. Nhiều năm nay, không chỉ người Hoa mà nhiều người Việt cũng mua về chưng tết. Bà Hạnh cho biết thêm, ngày thường khách cũng thường hay mua để tặng cho bạn bè, người thân trong dịp sinh nhật lần thứ 60, với mong muốn đem lại sự may mắn cho người được tặng. Chị Huỳnh Kim (40 tuổi, ở Q.11) chia sẻ: "Tuy tôi không phải là người Hoa nhưng sống lâu năm ở khu Chợ Lớn nên cũng thường mua lá bưởi về lau bàn thờ mỗi dịp Tết Nguyên đán. Tôi có niềm tin rằng lá bưởi loại bỏ xui xẻo, giúp không khí trong nhà lưu thông, sạch sẽ".
Dan Gordon, giáo sư về sinh lý học tim mạch tại Đại học Anglia Ruskin (Anh), nói với tờ Daily Mail rằng tập luyện cường độ cao đã bộc lộ nhược điểm khi nó tỏ ra khá khó khăn để khởi đầu, tỷ lệ bỏ cuộc cao. Thay vì vậy, các bài tập chậm hơn, ít gắng sức hơn đang được ưa chuộng và cũng có những lợi ích nhất định.Theo đó, chạy bộ chậm hơn và thường xuyên có thể giúp tim khỏe hơn, giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 và hỗ trợ hệ thống miễn dịch cũng như thể lực tổng thể tốt hơn nhiều so với chạy hết tốc lực. Điều này cũng diễn ra tương tự ở các bài tập đạp xe, chèo thuyền, bơi lội.Trao đổi với Daily Mail, giáo sư Dan Gordon dẫn thêm một nghiên cứu của Đan Mạch được công bố vào năm 2015, cho thấy những người chạy bộ chậm và vừa phải có tỷ lệ tử vong thấp nhất vì mọi nguyên nhân, trong khi những người chạy bộ gắng sức có tỷ lệ tử vong tương tự như nhóm ít vận động.Chạy chậm lại cũng cải thiện sức bền, do bạn có thể chạy trong thời gian dài hơn, điều này làm tăng sản xuất tế bào hồng cầu, nghĩa là máu có thể mang nhiều oxy hơn. Ngoài ra, việc chạy vừa phải còn giúp phát triển cơ tim và tăng kích thước các buồng tim để có thể chứa nhiều máu hơn trong mỗi lần bơm.Theo tiến sĩ Lindsy Kass, một nhà sinh lý học về thể dục tại Đại học Hertfordshire (Anh), khi vận động ở mức vừa phải khoảng 60-70% nhịp tim tối đa sẽ khiến cơ thể sử dụng chất béo dự trữ làm nhiên liệu, thay vì carbohydrate như khi luyện tập cường độ cao hơn.Tiến sĩ Lindsy Kass cũng chia sẻ quan điểm về việc hầu hết các vận động viên ưu tú dành tới 80% thời gian để luyện tập vừa phải. Điều này được lý giải là giúp giảm căng thẳng cho cơ thể, tránh bị nhiễm trùng hoặc chấn thương."Khi bắt đầu tập thể dục cường độ cao, chúng ta cần nhiều thời gian hơn để phục hồi (khoảng 48 đến 72 giờ sau đó), và trong thời gian phục hồi đó, bạn bị ức chế miễn dịch", giáo sư Dan Gordon cho hay.Như vậy, nếu chúng ta tập thể dục cường độ vừa phải thì chúng ta sẽ phát triển phản ứng miễn dịch tốt hơn và giảm khả năng mắc bệnh. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng khuyên rằng "vấn đề không phải ở tốc độ mà là mức độ nỗ lực mà bạn cảm thấy". Chúng ta cũng không nên vận động quá chậm, vì dễ ảnh hưởng đến hiệu quả đạt được.
Gửi người thương: Về hôn tóc mẹ mà cay xé lòng
Giá trị của đội tuyển Indonesia dựa trên đội hình 30 cầu thủ vừa công bố (bao gồm 3 cầu thủ nhập tịch mới nhất), sắp thi đấu vòng loại 3 World Cup 2026 khu vực châu Á. Đội Úc trước đây có giá trị khoảng 39 triệu euro, nhưng đợt tập trung lần này vắng một số cầu thủ quan trọng ở Anh và Ý, khiến giá trị bị rớt chỉ còn trên dưới khoảng hơn 30 triệu euro.Đội tuyển Úc hiện cũng có số cầu thủ được triệu tập ở nước ngoài ít hơn Indonesia, điều rất hiếm khi xảy ra trước đây. Cụ thể, đội Úc hiện có 16 cầu thủ ở nước ngoài và 10 cầu thủ đang chơi ở giải trong nước. Trong khi, đội Indonesia có đến 21 cầu thủ thi đấu ở nước ngoài, chỉ có 9 cầu thủ còn lại ở giải trong nước. Nhưng số này hiện giảm chỉ còn 8 cầu thủ, sau khi tiền đạo Egy Maulana Vikri vừa rút lui do chấn thương.Dự kiến, khi gút danh sách 23 cầu thủ chính thức thi đấu sắp tới đây, số cầu thủ Indonesia thi đấu trong nước chỉ còn lại khoảng từ 2 đến 3 người, theo tờ CNN Indonesia. Chính sách nhập tịch ồ ạt của bóng đá Indonesia thời gian qua và vẫn tiếp tục như hiện nay, khiến đội tuyển nước này đã tăng đáng kể số cầu thủ có gốc gác nước ngoài (đa số từ Hà Lan) từ 60% lên đến 80%, sau khi vừa có thêm 3 cầu thủ nhập tịch gia nhập. Đó là Emil Audero Mulyadi (28 tuổi, thủ môn, đang khoác áo CLB Palermo tại Ý), Dean James (24 tuổi, hậu vệ đa năng của CLB Go Ahead Eagles, Hà Lan) và Joey Pelupessy (31 tuổi, tiền vệ phòng ngự, CLB Lommel ở Bỉ). Các cầu thủ này lần lượt là người Ý và Hà Lan, đều có gốc gác Indonesia.Theo báo chí Indonesia, chỉ riêng cầu thủ Mees Hilgers, 23 tuổi, đang khoác áo CLB FC Twente (Hà Lan) hiện được định giá đến 9 triệu euro, theo trang Transfermarkt. Qua đó, cũng đã vượt qua giá trị của các đội tuyển khác trong khu vực Đông Nam Á, như đội Thái Lan khoảng 8,7 triệu euro, đội Malaysia (7,1 triệu euro) hay đội tuyển Việt Nam được định giá khoảng 6,7 triệu euro (hơn 186 tỉ đồng), theo trang Transfermarkt, dựa trên giá trị số cầu thủ vừa triệu tập trong đợt thi đấu FIFA Days tháng 3.Bất chấp giá trị cầu thủ cao, do phần lớn họ đã được Liên đoàn Bóng đá Indonesia (PSSI) nhập tịch thời gian qua và đa số đang thi đấu ở các CLB tại châu Âu. Nhưng về năng lực, đó lại là câu chuyện khác. Theo HLV Tony Popovic của đội tuyển Úc: "Sự hòa nhập và các vấn đề khác, sẽ là yếu tố then chốt tạo nên một đội tuyển mạnh. Chúng tôi không đánh giá thấp đội Indonesia. Nhưng tôi tin, với tinh thần của đội tuyển Úc và cơ hội tốt để củng cố vị trí tại bảng đấu, chúng tôi sẽ hướng đến mục tiêu giành 3 điểm ở cuộc đấu ngay sân nhà".Đội tuyển Úc tiếp đội Indonesia trên sân nhà ở TP.Sydney lúc 16 giờ 10 ngày 20.3 tại lượt đấu thứ 7 vòng loại 3 World Cup 2026 khu vực châu Á. Sau đó, họ sẽ hành quân đến Trung Quốc gặp đội tuyển nước này lúc 18 giờ ngày 25.3."Đây là 2 trận đấu then chốt với đội tuyển Úc. Chúng tôi đặt mục tiêu thắng cả 2 để bảo vệ chắc vị trí thứ 2 tại bảng C (hiện có 7 điểm). Qua đó, sẽ có nhiều cơ hội để giành suất chính dự vòng chung kết World Cup 2026. Chúng tôi không chủ quan, chúng tôi cần tập trung tối đa, vì đây là 2 trận đấu vô cùng quan trọng", HLV Tony Popovic bày tỏ. Ở lượt đi, đội Úc hòa Indonesia tỷ số 0-0, và thắng đội Trung Quốc tỷ số 3-1.Trong khi đó, đội Indonesia đang xếp thứ 3 bảng C với 6 điểm, xếp trên đội Ả Rập Xê Út sau khi thắng đội này tỷ số 2-0 hồi tháng 11 năm ngoái, bằng điểm nhưng hơn hiệu số. 2 đội còn lại trong bảng là Trung Quốc và Bahrain cũng đều có cùng 6 điểm. Do đó, 2 lượt đấu sắp tới (ngày 20 và 25.3), sẽ tạo bước ngoặt rất lớn cho bảng đấu này. Ngoại trừ đội Nhật Bản (16 điểm), đã bỏ quá xa mọi đối thủ.Đội tuyển Indonesia sau trận gặp đội Úc ở sân khách, sẽ trở về sân nhà tiếp đội Bahrain tại Jakarta ngày 25.3. Đội Indonesia hiện có HLV mới là ông Patrick Kluivert, cùng một ban huấn luyện gồm toàn người Hà Lan, quyết tâm làm nên lịch sử giành vé dự World Cup 2026 để đại diện khu vực Đông Nam Á dự ngày hội bóng đá thế giới.
